Rocznica nadania Trzciance praw miejskich

Z okazji rocznicy nadania Trzciance praw miejskich prezentujemy Państwu treść przywileju lokacyjnego, jaki został wydany dla naszego miasta 3 marca 1731 roku:

 

August Wtóry, z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podolski, podlaski, inflancki, smoleński, siewierski i czernihowski, a dziedziczny książę saski i elektor etc.

Oznajmiamy niniejszym dokumentem naszym, komu to wiedzieć należy, wszem, wobec i każdemu z osobna, że wielmożni Stanisław i Marcjanna z Iwańskich Niszczcyccy, kasztelanostwo raciąscy, i urodzeni Antoni i Franciszka z Iwańskich Szembekowie, starościństwo nowogródzcy, na gruncie swej wsi o nazwie Trzciąnka, leżącej w województwie poznańskim, zamierzają założyć i lokować miasto pod takąż samą nazwą Trzciąnka. I upraszają nas, byśmy im zgodę naszą królewską na ową lokację dać i przyznać byli łaskawi. My, zważywszy na to, że owo zgromadzenie i wspólnota w ludzi licznych obfitująca może tak Rzeczpospolitą zdobić, jak i obywatelom przynosić korzyści, a także uznając zasługi tychże urodzonych Iwańskich, kasztelaniców brzeskich kujawskich, nam i Rzeczypospolitej wyświadczone, chętnie ich suplikę prowadzimy do zatwierdzenia oraz wydania zgody i przyznania pozwolenia naszego, by rzeczone miasto Trzciąnka od nowa założyć i mieszkańców osadzić, tak jak to niniejszym dokumentem naszym dajemy i przyznajemy, a ponadto udzielamy rzeczonemu miastu i jego mieszkańcom na wieczne czasy prawo niemieckie, magdeburskim zwane, oddalając od niego wszystkie prawa polskie, ziemskie, ciężary i obyczaje wszelakie, które prawo niemieckie ma zwyczaj odmieniać. Uwalniamy ponadto owo miasto i wszystkich jego mieszkańców od wszelkiej jurysdykcji i władzy wszystkich razem i każdego z osobna wojewodów, kasztelanów, starostów, sędziów i podsędków oraz jakichkolwiek urzędników królestwa naszego, tak aby wobec nich samych bądź przez któregokolwiek z nich pozwani, zarówno w małych, jak i wielkich jakichkolwiek występkach bądź sprawach, nie musieli stawać i odpowiadać, a dla niestawienia się czy nieobecności gdziekolwiek jakakolwiek kara nie została na nich nałożona, lecz aby jedynie wobec wójta swego, w owym czasie będącego, według niemieckiego prawa odpowiadali. Sam zaś wójt, wobec rzeczonych Iwańskich, panów swoich i tychże prawych sukcesorów, będąc pozwanym, nie inaczej jak tylko według prawa niemieckiego winien odpowiadać. W sprawach zatem wszystkich tak cywilnych, jak kryminalnych czyli starościńskich, mianowicie o kradzież, zabójstwo, okaleczenie, podpalenie i podobne przestępstwa, występki czy zbrodnie, dajemy i nadajemy temuż wójtowi, natenczas będącemu, z ławnikami tegoż miasta Trzciąnki przywilej i moc przesłuchiwania, rozpoznawania, sądzenia, rozstrzygania, napominania, skazywania, karania na terytorium i w granicach tegoż miasta według nakazów prawa niemieckiego i formy owego  pełnej. By ponadto owo nowo założone miasto tak pożytki większe, jak i dochody uzyskiwać mogło, nakazujemy, żeby jarmarki według kalendarza ułożone były tak, jak postanawiamy niniejszym dokumentem naszym. A zatem dozwalamy, by pierwszy w poniedziałek po niedzieli pierwszej Wielkiego Postu, [a następne] w sobotę przed Niedzielą Palmową, w poniedziałek  po święcie Trójcy Przenajświętszej, w poniedziałek po święcie Świętego Jana Chrzciciela, w poniedziałek po święcie Świętego Bartłomieja Apostoła, w poniedziałek po święcie Świętego Michała, w poniedziałek po święcie Świętych Szymona i Judy Apostołów, w poniedziałek po pierwszej niedzieli Adwentu, [targi] zaś tygodniowe w każdą sobotę wiecznymi czasy odbywane były. Dla których to targów i jarmarków do rzeczonego miasta Trzciąnki wiecznymi czasy wolne i dozwolone będzie ludziom jakiegokolwiek stanu, kondycji, płci, wiary i nacji towary jakiegokolwiek rodzaju zwozić i tamże legalnie i bezpiecznie nabywać, sprzedawać czy wymieniać rzecz za rzecz, towar za towar oraz inne sprawy swoje, godne i uczciwe, uskuteczniać. Przybywający zaś na wyżej wymienione targi oraz jarmarki, jak i z nich z powrotem wracający tego używać mają bezpieczeństwa, jak wszyscy pod pieczę naszą oddani i glejt nasz posiadający, jak to jest w zwyczaju, chyba że będą to tacy, których prawa publiczne pospolicie nie obejmują i których towarzystwem gardzą ludzie dobrzy. Cieszyło się będzie także miasto Trzciąnką zwane, jako nowo założone, i jego mieszkańcy tą wolnością, którą miasta nowo powstałe z tytułu praw Królestwa cieszyć się powinny, przez lat osiem, wyjąwszy pogłówne na żołd wojskowy, przez postanowienia traktatu warszawskiego zatwierdzone, [które] według taryfy roku tysiąc sześćset siedemdziesiątego szóstego płacić powinno. Ponadto, dla większego poświadczenia łaskawości naszej królewskiej, herb na użytek i pożytek owego miasta, jak tu jest wymalowany przez malarza, na wieczność mu udzielamy.

Co dla większej wiary ręką naszą podpisawszy, pieczęcią Królestwa nakazujemy opatrzyć.

Dano w Warszawie dnia trzeciego miesiąca marca roku Pańskiego tysiąc siedemset trzydziestego pierwszego, panowania zaś naszego roku trzydziestego czwartego.

 

August Król

Założenie miasta Trzcionka na polach

wsi tejże nazwy Trzczionka

w województwie poznańskim położonej,

Józef  z Lipy Lipski, chorąży buski,

 regent kancelarii mniejszej Królestwa

 

Poniżej umieszczono fotografię przywileju lokacyjnego ze zbiorów Archiwum Narodowego w Szczecinie.

 

Możliwość komentowania została wyłączona.