Powstanie wielkopolskie wybuchło w piątek 27 grudnia 1918 roku. Po 52 dniach toczonych z różnym natężeniem walk zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozciągał postanowienia rozejmu w Compiègne na front powstańczy w Wielkopolsce. Zbrojny zryw Wielkopolan był powstaniem zwycięskim. Jego wynik potwierdził traktat pokojowy w Wersalu, przyznając wywalczone ziemie Wielkopolski odrodzonej Polsce.
Na ziemię trzcianecką powstanie nie dotarło. Tu, po północnej stronie Noteci Polaków było niewielu, a Niemcy byli liczni i silni. Jednak przynajmniej kilku powstańców wielkopolskich związało swoje późniejsze losy z Trzcianką i ziemią trzcianecką. Był wśród nich Stefan Balcerek, urodzony w 1896 roku Lusówku (ob. powiat poznański), zmarły w 1981 roku w Trzciance. Po powstaniu został zawodowym żołnierzem, brał udział w kampanii wrześniowej, we wrześniu 1945 roku osiadł w Trzciance, pracował w Trzcianeckiej Fabryce Mebli. Również w 1945 roku przybył do Trzcianki Kazimierz Malujda, urodzony w 1903 roku w Poznaniu, po powstaniu pracownik cywilny wojska, a po drugiej wojnie światowej zatrudniony w administracji powiatowej w Trzciance i Pile. Zmarł w Trzciance w 1980 roku. Z trzcianecką administracją był związany również Jan Fąferek, urodzony w 1897 roku (rodzina pochodziła z Ciszkowa za Notecią), w okresie międzywojennym najpierw strażnik celny, później służył w Straży Granicznej. Po 1945 roku pracował w trzcianeckim Urzędzie Skarbowym, następnie kierował referatem finansowym w Urzędzie Miasta Trzcianki. Zmarł w Trzciance w 1998 roku. W niedalekim Czarnkowie w 1901 roku urodził się Jan Graf, po powstaniu pracownik tartaczny, w czasie drugiej wojny światowej pracownik przymusowy w jednym z tartaków w Trzciance, w którym pracował również po 1945 roku – później pracował w trzcianeckich zakładach mięsnych i w ochronie obiektów. Z Czarnkowa pochodził również Mikołaj Celjan, urodzony w 1901 roku, po powstaniu zawodowy żołnierz, po ostatniej wojnie sołtys w Kuźnicy, zmarł w 1989 roku, pochowany na cmentarzu w Trzciance. Z powojenną Trzcianką swoje życie związał także Stanisław Urbański, urodzony w 1896 w Borku Wielkopolskim (ob. powiat gostyński), zmarły w 1975 roku, pochowany na cmentarzu w Trzciance. Po 1945 roku w Przedsiębiorstwie Transportu Leśnego w Trzciance pracował inny powstaniec wielkopolski Tomasz Mądrawski, urodzony w 1896 roku w Gulczu, zmarły w Romanowie Górnym. Na cmentarzu w Siedlisku jest pochowany Stanisław Magdziarz, urodzony w 1894 roku w Tarnówku po południowej stronie Noteci. Jeszcze innych znamy tylko z imienia i nazwiska, są to: Lech Dembiński, Antoni Konradowski, Antoni Kupś, Józef Pawlaczyk, Stefan Ratajczak, Stanisław Wiśniewski. Zapewne nie jest to pełna lista – zachęcamy do jej uzupełniania.
W części ich życiowe drogi były podobne. Pochodzili najczęściej z rodzin robotniczych lub chłopskich, zazwyczaj wielodzietnych. Często mieli za sobą służbę w armii niemieckiej, walcząc na różnych frontach pierwszej wojny światowej. Na wieść o wybuchu powstania zgłaszali się ochotniczo do walki. Wielu z nich walczyło blisko stron rodzinnych, zaraz za Notecią: w walkach o Czarnków, Romanowo, Walkowice oraz położone dalej w kierunku zachodnim Rosko, Wrzeszczynę czy Wieleń. Niektórzy walczyli potem w wojnie z bolszewikami w 1920 roku, w trzecim powstaniu śląskim oraz w kampanii wrześniowej. Zasłużyli na naszą pamięć.
Źródło zdjęcia:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_wielkopolskie#/media/Plik:Przyjazd_Ignacego_Jana_Paderewskiego_do_Poznania_(1-H-319-2).jpg